(Chủ nhật, 27/07/2025, 06:47 GMT+7)
Nguyên tác: Phùng Cung
Chuyển soạn: Đỗ Anh Vũ
Làng Phương Lộ nằm trong thung lũng
Cách chợ Đan Lâm cũng không xa
Trong làng có lão Nông già
Làm nghề buôn ngựa trải qua hai đời.
Lão Nông có tuyệt vời con ngựa
Mình kim và lông tựa trứng gà
Như kim cương ánh gần xa
Lão yêu quý đặt tên là Kim Bông.
Kim Bông sức mạnh không thể tả
Thực là con chiến mã phi thường
Băng băng nghìn vạn dặm đường
Cuộc đua nào cũng huy chương hàng đầu.
Chuyện con ngựa truyền mau khắp chốn
Chúa Trịnh nghe tin muốn mua liền
Lão Nông luyến tiếc triền miên
Nhưng vì xã tắc, dâng lên cũng đành.
Người và ngựa kinh thành thẳng tiến
Kim Bông phi như vệt gió bay
Vượt bao đồi núi cỏ cây
Thăng Long về tới nửa ngày là xong.
Chúa Trịnh thấy trong lòng hoan hỷ
Mở cuộc đua để tỷ thí liền
Kén tìm con ngựa đầu tiên
Là con ngựa chiến vượt lên muôn loài.
Kim Bông hý vang trời dậy đất
Như mũi tên vừa bật khỏi cung
Vút đi như một con rồng
Nghìn con ngựa khác Kim Bông chấp gì.
Trống lệnh chuyển sang phi nước kiệu
Kỵ binh bưng bát rượu thật đầy
Kim Bông chạy một vòng quay
Rượu không hề sánh mảy may giọt nào.
Kể từ đó lao vào chiến trận
Mang chiến công về thật vẻ vang
Góp phần phá địch rõ ràng
Sau lần đại thắng đời sang trang rồi.
Kim Bông chuyển vào nơi phủ chúa
Được người nâng niu tựa ngọc ngà
Chỉ ăn và tắm mượt mà
Gấm điều kim tuyến lụa là phủ lưng.
Từ đây nhé Kim Bông việc mới
Chỉ kéo xe đi tới đi lui
Ăn thóc trộn mật sướng đời
Lá trúc quân tử giòn ơi là giòn.
Dù cho có tủi buồn sầu muộn
Thì dây cương đã ngậm trong mồm
Lông vàng đã mọc trên bờm
Kim Bông đâu biết sức mòn lực suy.
Một sáng chở bà phi ngắm cảnh
Lúc xe đi gần cạnh thao trường
Bỗng nghe tiếng hý rộn vang
Mấy con ngựa khác nhe răng chê cười:
“Ngày xưa bác có tài siêu đẳng
Nhưng bây giờ bác chẳng rời xe
Bỏ sao chậu thóc thơm kia
Thời oanh liệt bác qua đi thật rồi”.
Và sau đó sự đời biến đổi
Chúa Trịnh thua sớm tối mấy lần
Truyền cho viên tướng cận thần
Mang con mã lệnh việc quân cần dùng.
Viên tướng nói: “Chúa công nghĩ lại
Mã lệnh lâu rồi mải kéo xe
Ăn nhiều, luyện tập ít đi
Tài năng ắt cũng đến kỳ phôi phai”.
Chúa vẫn tin ở tài mã lệnh
Mở cuộc thi để tiện chọn nào
Con thiên lý mã choáng sao
Khi từ phủ chúa bước vào trường đua.
Bao cảnh vật cứ như chong chóng
Ngàn cây như mọc ngược từ trời
Núi như đổ xuống đầu tôi
Hý lên một tiếng, sức ơi đâu còn.
Lòng nó thấy héo hon uất ức
Đồng loại càng trêu tức nhe răng
Không cần trống lệnh rộn vang
Kim Bông bốn cẳng ba càng chạy luôn.
Bọn ngựa chiến nhanh hơn cơn lốc
Kim Bông ngày càng tụt phía sau
Bỗng nhiên nhói một nhát đau
Như gươm chém mạnh đâm sâu vào mình.
Kim Bông biết thực tình đứt ruột
Nó mở to hai mắt một lần
“Cũng là chết ở chiến trường
Cũng là vì chúa, giang sơn thôi mà”.
Trước hơi thở rời xa lồng ngực
Gắng sức tàn cố ngóc người lên
Chân sau, chân trước thẳng thêm
“Cao đầu phong vĩ” chẳng quên thuở nào...
